เป็นคำพูดที่คลาสสิกมาก ตั้งแต่เกิดก็จะมีคนมาพูดว่า “จงเป็นตัวของตัวเอง ถ้าใครมาบอกให้เปลี่ยนก็จงรักษาความเป็นตัวเองไว้” ซึ่งความหมายมันก็ไม่ได้ซับซ้อนอะไรมาก แต่ว่าถ้าคุณตีความผิดเป็น “จงรักษาความเป็นตัวเอง (ในด้านไม่ดี) เอาไว้” แต่เปลี่ยนเป็น “จงรักษาความเป็นตัวเอง (ในด้านดี) เอาไว้” จะดีกว่าหลายเท่าตัว แล้วเพราะเหตุใดจึงต้องปรับเปลี่ยน ก็เพราะว่าจะต้องไม่สับสนระหว่างสูญเสียความเป็นตัวเองกับพัฒนาตัวเองยังไงล่ะ เมื่อรู้ชัดแล้วว่า การเป็นตัวของตัวเองไม่ใช่ไปนั่งคิดว่าต้องเป็นตัวเองตลอดไป แต่มันคือการรักษาสมดุลให้ดียิ่งขึ้น.
เริ่มจากการแยกเป็นสองส่วนออกจากกัน ระหว่างคำพูดที่ว่า ‘สูญเสียความเป็นตัวเอง’ คือการสูญเสียความชอบส่วนตัว เช่น ชอบกิน ชอบเที่ยว ชอบเล่น ชอบอ่านหนังสือ หรือชอบธุรกิจ แบบนี้อย่าให้ใครมาทำให้สูญเสียความเป็นตัวเองก็ถือว่าถูกต้องอยู่แล้ว และอีกคำพูดนึงคือ ‘พัฒนาตัวของตัวเอง’ คือการที่ยัง ‘คงสภาพ’ ของการเป็นตัวเองไว้นั่นแหละ ไม่ต้องไปเปลี่ยนมัน เพราะมันไม่จำเป็นต้องเปลี่ยน แต่ให้เพิ่ม ‘ประสิทธิภาพ’ ของจุดเสียในตนเอง อย่างเช่น ถ้ามีนิสัยเสียในเรื่องชอบพูดจาไร้สาระเป็นประจำ หรือไม่มีกิริยามารยาทที่ดีเพียงพอต่อการปฏิสัมพันธ์กับผู้คน ก็ควรที่จะปรับปรุง แก้ไข และพัฒนาต่อยอดจากข้อเสียที่ตัวเองมีด้วย รวมถึงจุดเด่นในตัวก็สามารถพัฒนาความเป็นตัวเองไปได้อีกทางหนึ่งด้วย.
ซึ่งในที่นี้จะยังคงความเป็นตัวของตัวเองอยู่นั่นแหละ ไม่ได้สูญเสียความเป็นตัวเองไปเลยแม้แต่น้อย แค่เพียงจะขยายความว่า “ไม่จำเป็นต้องรักษาส่วนที่ไม่ดีของตัวเองไว้ ยอมละทิ้งสิ่งไม่ดี และเพิ่ม เติม เสริม แต่ง ในส่วนที่ดีให้ดียิ่ง ๆ ขึ้นไป” ก็จะทำให้การเป็นตัวของตัวเองเองสมบูรณ์แบบจริง ๆ.
โดยสรุปได้ใจความสั้น ๆ ว่า เป็นตัวเองที่ดียิ่งขึ้นกว่าในเมื่อวานนี้ และเป็นคนใหม่ในทุกวัน จงสร้างสรรค์ความเป็นตัวเองต่อยอดความคิดให้ทะยานขึ้นไปสู่การรู้จักตัวเอง เมื่อใดก็ตามที่การปรับตัวเพื่อทำให้ชีวิตดีขึ้น ก็จำเป็นอย่างมากที่จะต้องทำความเข้าใจใหม่ ในเรื่องการเป็นตัวของตัวเอง และการรู้จักตัวเอง.
ก็ในเมื่อการรู้จักตัวเองว่าเป็นคนแบบไหน จะทำให้รู้ว่า ความคิดอะไรที่จะทำให้ชีวิตดีขึ้น ควรลดความคิดอะไรลงไปบ้าง หรือแม้กระทั่งการรู้ว่านิสัยไม่ดีควรลดละเลิก ไม่ใช่นำมาใช้เป็นรากฐานของชีวิต เพราะปลายทางย่อมพบเจอแต่ความพังพินาศ อย่างที่ไม่สามารถหลีกเลี่ยงได้เลย.
จงนำสิ่งที่ไม่ดีในตัวเองออกไป และนำสิ่งที่ดีในตัวเองพัฒนาต่อยอดไป
ศุภกิตติ์ กิติมหาคุณ