ความสุขของแต่ละคนคงไม่เหมือนกัน แต่คำว่าความสุขมันคงมีทั้งฝั่งดีและไม่ดี ถ้าเป็นความสุขที่ดีบ้างก็พบเจอบ้างก็ไม่พบเจอคำตอบมันอยู่ในตัวของคุณเองลองค้นหามันดู.
นิยามความสุขด้วยตัวคุณเอง
มีคนเคยกล่าวไว้ว่า “ความสุขอยู่ที่ความสำเร็จ ความสุขอยู่ที่เงินทอง และความสุขอยู่ที่ชื่อเสียง” ชั่วขณะแรกก็คงปฏิเสธไม่ได้ว่านี่ไม่ใช่ความสุข แต่ไฉนทุกคนถึงปรารถนาที่จะได้ซึ่งสิ่งต่าง ๆ รอบกายเรา แต่ก็หาได้พัฒนาที่จิตใจกันเลย บางคนทำทุกวิถีทางเพื่อที่จะให้มีเงินทอง ลาภยศ รวมถึงชื่อเสียงมามากมายนับไม่ถ้วน บ้างก็มีครบทั้งหมดแต่ก็ไม่สามารถรักษามันไว้ได้เลย เพราะมันมาเพียงแค่ชั่วอึดใจเดียว.
ดั่งที่พระพุทธทาสภิกขุได้เคยปรารภไว้ว่า “กิน กาม เกียรติ สามสิ่งนี้ทำให้คนเราบ้ากันไปใหญ่ คนที่จะปกติได้ก็ไม่ต้องพึ่งพาสิ่งเหล่านี้มาก เพราะยิ่งไปตามมัน มันก็จะกัดกินตัวเรา” บ้างก็ไม่เคยได้รับสิ่งเหล่านี้เลย วันแล้ววันเล่าก็เฝ้ารอคอยสิ่งดี ๆ ความสุขที่เราคิดไปกันเองว่า “ความสุขที่เราได้มี ได้เป็น ถ้าเรามีสิ่งต่าง ๆ ได้ดังใจเราคงจะสุขเนอะ” เราก็เชื่อกันตามกันไปว่าสุข หาได้รู้ความเป็นจริงที่แฝงอยู่ในความสุขเหล่านั้นไม่ หลายคนที่ ‘ได้’ และ ‘ไม่ได้’ ความสุขเหล่านั้น ก็หลงแต่ไปมัวอิจฉาคนอื่นที่มีในสิ่งที่เราไม่มีบ้าง เอาเวลาไปด่าทอคนอื่นว่าเขาเหล่านั้นไม่สมควรได้รับความสุขบ้าง เพราะในชีวิตของพวกเขาไม่ดีเท่าชีวิตเราบ้าง เหตุใดเราถึงไม่ได้รับความสุขแบบนั้นบ้าง.
อยู่ที่เลือกมอง
คุณเคยสังเกตไหมว่า ทำไมผู้คนมากมายก่ายกองถึงตามหาความสุขแล้ว ทว่า ความสุขที่ดีมันอยู่ที่ไหนกัน ถ้าคุณเริ่มสงสัยสิ่งเหล่านี้ มันก็จะเป็นประโยชน์ให้กับตัวคุณเองในภายภาคหน้าต่อไป ปัญหาของความสุขไม่ใช่สิ่งที่คุณมีอยู่ตอนนี้หรอก เพราะคุณกำลังโฟกัสไปในสิ่งที่คุณไม่มีในตอนนี้เสียมากกว่า.
ยกตัวอย่างคนที่พิการทางด้านร่างกาย ก็มักที่จะมีสุขภาพจิตที่แข็งแรง กลับกันคนที่ปกติทางด้านร่างกาย ก็มักที่จะมีสุขภาพจิตที่ย่ำแย่ สองตัวอย่างนี้มีความเป็นไปได้สูงมากที่จะเป็นแบบนี้ เพราะคนเราส่วนใหญ่ก็มักจะมองในสิ่งที่ขาด (ถ้าเรามี) และคนส่วนน้อยก็มักจะมองในสิ่งที่มี (ถ้าเราไม่มี) คำว่า ‘ถ้า’ จะสำคัญก็ต่อเมื่อคุณได้เคยมีมัน แล้วมันจางหายไป สิ่งเหล่านั้นคุณจะเห็นคุณค่าของมันอย่างมหาศาล แต่ตราบใดที่คุณยังไม่ได้พลัดพรากจากสิ่งที่มีมันก็ยากมากที่คุณจะเห็นประโยชน์ของสิ่งที่มีจริง ๆ เพราะความรู้สึกมีความสุขจะลวงเราให้คิดตามล่าหาสิ่งต่าง ๆ มาปรนเปรอเพื่อสนองความอยากได้ใคร่มี แต่ปัญญาจะเป็นตัวบอกคุณว่า “สิ่งที่มีอยู่ในทุกวันนี้ก็มากพอแล้วนะไม่จำเป็นต้องไปตามหาอะไร” วิธีที่จะแก้ไขคือเปลี่ยนมุมมองต่อสิ่งที่เรามีให้ได้ และมองให้เห็นมัน.
ยอมรับในสิ่งที่มันเป็นไป
ความสุขที่กล่าวมาข้างต้นก็เป็นสิ่งที่ให้ความเผ็ดร้อน และก็ปราศจากความสุขอันเกิดจากความสงบ เป็นความสุขที่แฝงมาด้วยโทษนานับประการ ก็เป็นเพราะเราไม่รู้เท่าทันปัญหาที่อยู่ด้านหลังความสุขนั่นเอง ความสุขในเบื้องหน้า ก็เป็นความทุกข์ในเบื้องหลัง แต่ความทุกข์ในเบื้องหน้า ก็เป็นความสุขในบั้นปลาย ทำไมถึงมีความคิดแบบนี้คำตอบนั้นง่ายมาก “ความสุขไม่เคยได้พาใครไปสวรรค์” มีแต่ความทุกข์เท่านั้นที่พาเราพัฒนาขึ้นไป.
การรู้ทุกข์นั่นแหละ คือสุขที่ดี การเข้าใจในทุกข์นั่นแหละ คือสุขที่มั่นคงกว่า เมื่อไหร่ที่เราเข้าใจคำว่าความสุขที่มันล่อลวงเราไป พอถึงเวลามันก็จะให้ผลเป็นทุกข์อันมหาศาล ไม่เชื่อลองดูก็ได้ เพราะถ้าไม่ลองก็ไม่รู้ แต่ทุกคนก็คงเคยผ่านมาหมดแล้วด้วยกันทั้งสิ้น โลกธรรม 8 เนื่องด้วย ลาภ ยศ สรรเสริญ สุข ด้านฝ่ายดี และเสื่อมลาภ เสื่อมยศ นินทา ทุกข์ ด้านฝ่ายไม่ดี.
ในเมื่อโลกออกแบบมาให้มีการเกิดขึ้นตั้งอยู่แล้วดับไป ทำไมเราถึงต้องฟูมฟายในสิ่งที่ล่วงไปแล้ว และสิ่งที่ยังมาไม่ถึง หรือเพราะถ้าเรารู้ว่าความสุขมันไม่ใช่อะไรเลย ไม่ต้องตามหา ไม่ต้องแสวงหา หรือดิ้นรนใด ๆ ทั้งสิ้น แต่กลับเป็นการที่รู้ว่าอะไรอยู่ตรงนี้ และตอนนี้.
สุขไม่มีจริง มีแต่ทุกข์
การเดินทางมหาศาลอย่างไม่มีวันจบสิ้น ก็เพื่อตามหาเพียงคำว่า ‘ความสุข’ คำตอบมันอยู่ในคำถามแล้ว ความสุขมันไม่มีอยู่จริง ๆ หรอก มันมีแต่ความทุกข์ที่แฝงตัวมาในนามว่าความสุขเท่านั้นเอง แล้วนี่ก็คือความจริงที่ไม่มีวันเปลี่ยนแปลงความจริงข้อนี้ไปได้เลย เพราะมันคืออริยสัจ 4 ความจริงที่สุดสี่ประการ คือ ทุกข์ สมุทัย นิโรธ และมรรค.
เมื่อมีความเข้าใจทีละขั้นตอน ก็สามารถเข้าถึงความสุขที่ดีได้เอง ซึ่งก็ต้องศึกษากันไปจนกว่าที่เราจะตระหนักรู้ว่า “ความสุขมันไม่มีจริง ๆ เหรอ แล้วไอที่เราตามหามันคืออะไรกันแน่” คำตอบก็จะมีเพียงแค่หนึ่งเดียว จงหาคำตอบนั้นให้เจอ เพราะนี่ก็คือภารกิจที่ทุกคนต้องตามหากันไปไม่มีวันหยุดพัก.
สิ่งที่ทำได้ตอนนี้ก็เพียงตั้งคำถามให้เยอะที่สุดเท่าที่เยอะได้ และคำถามก็ควรเป็นไปเพื่อค้นหาความจริง เสาะหาความจริงที่สุดที่ชีวิตนี้เราจะสามารถค้นหาได้ ไม่ว่าจะเป็นหนังสือหมวดใดก็ตาม ก็ล้วนจะมีความจริงแฝงอยู่ทั้งนั้น มันขึ้นอยู่กับตัวของคุณเองมากกว่า ว่าต้องการให้ชีวิตไปในทิศทางใด ถ้าปรารถนาที่จะเจอความสุขที่ดีจริง ๆ ก็เริ่มตั้งคำถามมันเสียตั้งแต่ตอนนี้เลย เพราะเวลาที่มีอย่างจำกัด และความสุขที่แท้จริงอยู่ที่ตัวของคุณเอง.