ชีวิตที่ขาดการปรับตัว ก็เปรียบเสมือนชีวิตที่ปราศจากการเล่นแร่แปรธาตุ กระนั้น ชีวิตก็แห้งเหี่ยวเฉาแล้วก็ตายไปในที่สุด ถ้าหากว่าวันนี้เป็นวันที่เราเริ่มต้นการเรียนรู้ครั้งสำคัญ มันคือการเรียนรู้จักการปรับตัวให้เข้ากับทุกสภาวะที่ธรรมชาตินั้นหยิบยื่นมาให้เรา การยืนหยัดต่อสู้กับอุปสรรคมากมายนั้น บางทีเราอาจจะไม่ต้องยืนหยัดต่อสู้ไปตลอด เพราะเราต้องรู้ว่าทุกครั้งที่สู้เราอาจจะไม่ได้ชนะตลอด ยอมแพ้แล้วถอยทัพบ้าง อาจจะเป็นการปรับตัวที่ดีกว่าก็เป็นได้.
วิถีของการปรับตัวนั้น ก็ไม่ต่างอะไรกับการที่เราเป็นธาตุต่าง ๆ เมื่อเราเจอไฟ เราก็ควรจะเป็นน้ำ และเมื่อเราเจอลม เราก็ควรจะเป็นดิน เพราะเมื่อไรก็ตามที่ธาตุต่าง ๆ ปรับตามวิถีในสิ่งที่มันควรจะเป็น เราจะสามารถรอดพ้นจากปัญหาต่าง ๆ นานาได้ หากเรามีแก้วใบหนึ่งเราก็ควรจะเติมน้ำอย่างพอดี อย่าเป็นคนที่น้ำเต็มแก้วอยู่ตลอดเวลา จงเพิ่มหรือลดพื้นที่ในแก้วอยู่เสมอ โดยการเรียนรู้ที่จะสังเกตแก้วของตัวเองอยู่เนือง ๆ ผ่านการรู้ตัวและมีสติในชีวิตประจำวัน.
แน่นอนว่าชีวิตมันไม่ใช่จะปรับตัวกันได้ง่ายดายนัก บางครั้งการปรับตัวก็ทำให้เราบาดเจ็บสาหัสได้เช่นกัน แต่กระนั้นเราก็ยังสามารถเรียนรู้กับปัญหาได้ว่า ถ้าหากเราลองปรับตัวก่อนที่สถานการณ์มันจะเกิดขึ้นมาล่ะ โดยผ่านการฟัง คิด และวิเคราะห์ เรื่องราวของผู้คนที่เขาได้ผ่านพ้นปัญหามาบ้างไม่มากก็น้อย เราจึงจะสามารถเข้าใจและตระหนักรู้ ต่อปัญหาที่เรากำลังจะเผชิญได้ จงเป็นคนที่ใฝ่เรียนรู้และสังเกต นั่นคือคำตอบที่แท้จริง.
การคิดทวนสองรอบ ก็อาจจะเป็นคำตอบของการปรับตัวก็เป็นได้ ในขณะที่เรากำลังครุ่นคิดถึงปัญหา บางครั้งเราก็ไม่สามารถตระหนักรู้ถึงปัญหาได้โดยทันที อย่างเช่น เมื่อเราเจอคนที่พูดไม่ดีกับเรา เราก็คงรู้สึกโกรธที่เขาทำไมถึงพูดไม่ดีกับเรา แต่พอเราคิดทวนสองรอบ เราจะค้นพบได้ทันทีว่า สิ่งที่เขากำลังพูดกับเรา นั่นอาจจะหมายถึงมุมมองที่เขามีต่อเราเท่านั้นเอง อาจจะไม่ใช่สิ่งที่เราเป็นจริง ๆ ก็ได้ ก็เพราะว่าบางทีคนด่าว่าเรา ใช่ว่าเราจะเป็นเหมือนที่เขาด่าว่าเราเสียหน่อย.
ทว่า การปรับตัวคงจะไม่ใช่สิ่งที่เราควรจะตั้งคำถามกับมันมาก เพียงเพราะว่าตั้งแต่สิ่งมีชีวิตได้อุบัติขึ้นมายังบนโลกใบนี้ จุดมุ่งหมายเดียว คือการปรับตัวเพื่อมีชีวิตรอด ไม่ว่าจากสัตว์น้ำไปจนถึงสัตว์บก ทุกสิ่งมีชีวิตก็ล้วนมีเหตุผลในการมีชีวิตอยู่ที่คล้ายคลึงกัน นั่นก็คือจงมีชีวิตอยู่ต่อไป ถัดจากนั้นเราจะต้องตั้งคำถามว่า “แล้วการปรับตัวใดเล่า จะทำให้เรามีชีวิตรอดได้อย่างแท้จริง” แล้วสิ่งมีชีวิตเดียวที่จะตั้งคำถามได้ นั่นก็คือมนุษย์ทุกคนนั่นเอง.
การปรับตัวมิใช่เรื่องยาก ขอแค่เพียงเรามีเป้าหมายที่ชัดเจนพอ แล้วการใช้ชีวิตอยู่เพื่ออะไรบางสิ่ง จะช่วยให้เราปรับตัวได้ง่ายมากยิ่งขึ้น จงใช้ชีวิตเพื่อสร้างคุณค่าให้กับสังคมสืบไป
ศุภกิตติ์ กิติมหาคุณ