เมื่อกาลเวลาผ่านพ้นไปในแต่ละวัน แต่ละคืน เราก็ได้ค้นพบว่าบางสิ่งในตัวเราเปลี่ยนแปลงไป กระนั้น บางทีมันไม่สามารถไปกะเกณฑ์ได้ว่าสิ่งที่เราเป็นในวันนี้ ใช่สิ่งที่เราเคยเป็นในอดีตหรือเปล่า แต่สิ่งหนึ่งที่เรารู้ชัดเลยก็คือ เราตกผลึกทางความคิดจำเป็นต้องผ่านการขบคิดเท่านั้น หากเราไม่สามารถขบคิดต่อเรื่องใดเรื่องหนึ่งของชีวิตได้ เมื่อนั้นเราก็จะไม่สามารถเรียนรู้จากธรรมชาติได้.
สมการบนโลกใบนี้นั้นไม่ได้ซับซ้อนอย่างที่เราเคยคาดคิดเอาไว้ ถึงแม้ว่าบางสิ่งบางอย่างจะเกิดขึ้นกับความรู้สึกของเราอยู่บ่อยครั้ง แต่มันก็ไม่ได้หมายความว่า สิ่งนั้นจะยากเกินไปกว่าความเข้าใจของเราได้ เพียงแต่ทุกครั้งเราอาจจะเพิกเฉยสิ่งหนึ่งไป นั่นก็คือการตั้งคำถามอย่างถูกวิธี ถ้ามองดูกันให้ดีแล้ว เราจะรับรู้ได้ว่าการตั้งคำถามต่อชีวิตเท่านั้น ที่จะนำพาเราไปสู่หนทางอันหาที่สุดมิได้ นั่นคือหนทางสู่การตกผลึกทางความคิด.
โลกใบนี้อาจจะไม่ได้เอื้ออำนวยให้เราเข้าใจมันตั้งแต่แรก เพียงแต่โลกใบนี้จะคอยอยู่ข้าง ๆ เราไม่ไปไหน ตราบจนเท่าที่เราจะสามารถเรียนรู้จากโลกนี้ได้ อย่างน้อยที่สุดโลกก็ไม่ทอดทิ้งเรา ถึงแม้เราจะมีความสับสนอลหม่านเต็มไปหมด โลกก็จะมาบอกกับเราเสมอว่า ให้เราเรียนรู้ทุกอย่างตามความเป็นจริงไปเรื่อย ๆ อย่าสิ้นหวังก็พอแล้ว.
การตกผลึกทางความคิด มันจำเป็นอย่างยิ่งที่จะต้องใช้ประสบการณ์กับการตระหนักรู้เข้าร่วมด้วย มองเผิน ๆ อาจจะดูเหมือนว่าการตกผลึกทางความคิดจะไม่สลักสำคัญต่อชีวิตของเรา แต่ในความเป็นจริงแล้ว ไม่ว่าจะเป็นแง่มุมใดในชีวิตของเรา ก็ล้วนแต่ต้องประกอบไปด้วยความเข้าใจเรื่องนั้นอย่างถ่องแท้ตามไปด้วยเสมอ เพราะการขาดความเข้าใจอย่างละเอียดลึกซึ้งแล้ว ก็ไม่ต่างอะไรกับเราไม่ได้รู้จักสิ่งนั้นจริง ๆ เสียที.
ความรู้ที่เรามีในวันนี้ อาจจะไม่สามารถนำไปใช้กับชีวิตในอนาคตต่อไปได้อีก เพราะเมื่อเราตกผลึกแล้วเราจะสัมผัสได้ถึงพลังบางอย่างในตัวของเราเอง ความหมายและเป้าหมายต่อชีวิตของเรานั้น จะส่งผลทำให้เรามีความคิดที่เฉียบคบและมองโลกอย่างสิ่งที่มันเป็น แล้วการตกผลึกของทุกคนนั้นจะมีความเข้าใจในเรื่องหนึ่ง ๆ ในรูปแบบซ้ำ ๆ กัน ไม่ผิดแผกจากกันไปมาก ก็เพราะความจริงมีเพียงหนึ่งเดียวเสมอมา.
การตั้งคำถาม + การขบคิด = การตกผลึกทางความคิด
ศุภกิตติ์ กิติมหาคุณ