เมื่อจริยธรรมเป็นสิ่งที่ต้องมีหลังจากที่เรามีศีลธรรม แต่ว่าตัวจริยธรรมเองก็ต้องเรียนรู้ที่จะต้องปรับตัวตามสภาวการณ์ของสังคมนั้น ๆ ด้วยเสมอ เราจึงไม่สามารถตอบปฏิเสธได้เลยว่า วันนี้เราควรทำอย่างไรดี แต่อย่างน้อยที่สุดถ้าเรามีครรลองของชีวิต เราก็จะสามารถเดินตามรูปตามรอยในสิ่งที่ควรจะเป็นมากยิ่งขึ้น.
ปัญหาของความเชื่อหรือว่าจุดยืนในการใช้ชีวิต ก็จำเป็นจะต้องนำมาซึ่งจริยธรรมและศีลธรรมสืบไป หากเราเรียนรู้เรื่องของกฎหมายแล้ว เราก็จะรับรู้ว่า สามสิ่งนี้มักจะเป็นสิ่งที่ปกครองสังคมให้อยู่รอดปลอดภัย เมื่อสิ่งที่สูงกว่ากฎหมายก็คือจริยา ที่เป็นความประพฤติของคนในสังคมนั้น ๆ ว่ามันควรจะมีธรรมจริยาต่อบทบาทที่เราได้รับอยู่เสมอ.
การศึกษาย่อมบ่งชี้ว่าเราควรจะทำอย่างไรต่อไป มันคือสิ่งเดียวที่ทำให้เราเกรงกลัวต่อการเข้าคุกเข้าตะราง เพราะการไม่เกรงกลัวต่อบาปเลย มันก็จะทำให้เราไม่สามารถยืนหยัดอยู่บนสังคมได้ การรับรู้ต่อภาพต่าง ๆ ในปัจจุบันนี้มันสะท้อนอะไรบางสิ่งตลอดเวลา แล้วมันสะท้อนพฤติกรรมทำนายได้อย่างแม่นยำ.
สังคมยุคนี้เรากำลังจะบ่ายหน้าไปสู่ยุคที่เสื่อมถอยของศีลธรรมและจริยธรรม แต่อย่างน้อยที่สุดถ้าหากว่าเราไม่มีศีลธรรม แต่ก็ควรที่จะมีจริยธรรมปกครองเอาไว้ มันก็เปรียบเสมือนเวลาเรามีครอบครัว เราก็ควรจะปกครองด้วยความดีและความจริง กระนั้น เราจะไม่สามารถที่จะทำอะไรได้ทั้งหมด แต่การที่เรามีจุดยืนที่ดีมันก็ช่วยให้เราผ่านพ้นปัญหาต่าง ๆ นานาไปได้โดยดีมิใช่หรือ.
อย่าสูญเสียจุดยืนของชีวิตเพียงเพราะ เงินทอง ลาภยศ หรือว่าสรรเสริญใด ๆ มีผู้คนมากมายที่กำลังแย่งชิงตำแหน่งที่เราหยัดยืนอยู่ แต่ขอให้พลังทั้งหมดไม่ว่าเราจะใช้ชีวิตอย่างไร ขอให้กลับเข้าสู่กระบวนการยุติธรรมเสียโดยเร็วที่สุด วันหนึ่งเราจะตระหนักรู้ได้ว่า เราจะใช้ชีวิตอย่างมีความสุขได้ ก็คือการมอบความจริงให้แก่สรรพสิ่งอยู่นั่นเอง.
ความสุขของชีวิตจะเนื่องมาจากจริยธรรมที่ปกครองชีวิต หาใช่สิ่งที่ปราศจากธรรมปกครองไม่
ศุภกิตติ์ กิติมหาคุณ